De Digimeter peilt jaarlijks naar de digitale gewoonten, vaardigheden en attitudes van de Vlaamse bevolking. Hieronder vatten we de belangrijkste inzichten voor de leeftijdsgroep 16-24 jaar (#GenZ) samen:

Bezit en Gebruik

Alle jongeren bezitten een smartphone. Ze gebruiken die gemiddeld 3 uur per dag. Qua sociale media blijven Facebook en Instagram populair, terwijl TikTok sterk aan populariteit wint (met name als platform voor entertainment en nieuwsgaring). Online video wordt dagelijks gebruikt: YouTube (83%) en Netflix (64%). Zeven op de tien jongeren speelt online games, met een voorkeur voor PC en mobiele games. Acht op de tien koopt online, met kleding en elektronica als meest populaire producten.

Digitale Vaardigheden

Jongeren zijn erg vertrouwd met digitale tools en toepassingen. Wat betreft kritisch denken over online informatie is ruimte voor verbetering. En hoewel jongeren zich bewust zijn van online risico’s, nemen ze niet altijd de nodige voorzorgsmaatregelen.

Attitudes

Jongeren staan positief ten opzichte van technologie en zijn ervan overtuigd dat technologie een belangrijke rol zal spelen in hun toekomst. Ze zien technologie als een opportuniteit en zijn enthousiast over nieuwe ontwikkelingen. Wel zijn ze bezorgd over de impact van technologie op hun privacy (en het verzamelen van persoonsgegevens) en over de verspreiding van nepnieuws. Ze vinden het moeilijk om betrouwbare van onbetrouwbare informatie te onderscheiden.

Samenwerken met GenZLab

In zee gaan met GenZLab, hoe gaat dat? Cocreëren met Gen Z, hoe werkt dat? Jongerenplatform SWEEP en GenZLab werkten samen rond de uitdaging: Hoe kunnen we het best communiceren over het platform SWEEP en zo het gebruik ervan stimuleren?

“Euh … SWEEP? Yep, SWEEP! Da’s een nieuw initiatief van het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw, Departement Zorg, Sport Vlaanderen, MOEV en Departement Onderwijs en Vorming dat jongeren tussen 12 en 18 jaar wil inspireren, motiveren, activeren en samenbrengen om te bewegen én daarin plezier te vinden.”

GenZLab werkte 3 cocreatiesessies uit voor SWEEP: één sessie met een middelbare scholierengroep en twee sessies met studenten Communicatie. In totaal werkten een 35-tal Gen Z’s mee aan de uitdaging, gespreid over 3 verschillende sessies.

Tijdens een cocreatiesessie stelt de opdrachtgever de uitdaging voor aan de Gen Z’s. Daarna gaan GenZ’s in kleine teams aan de slag met een reeks oefeningen, op maat gemaakt voor de uitdaging. Bij het uitwerken van de oefeningen wordt expliciet rekening gehouden met de doelgroep van de opdrachtgever, bijvoorbeeld door te werken met een (of meerdere) persona(‘s). Door deze reeks oefeningen te doorlopen, onder begeleiding van GenZLab coaches, komen jongeren in een 3-tal uur tot concepten die zij on the spot pitchen bij de opdrachtgever.

Resultaat?

Twee sessies trokken de SWEEP-uitdaging volledig open om tot een veelheid aan ideeën/concepten te komen. Een derde sessie focuste op het uitdiepen van een concept afkomstig uit een voorgaande sessie. De uitdieping van dit laatste concept vormde voor SWEEP de nodige input om mee aan de slag te gaan samen met een communicatiebureau.

SWEEP kreeg vorm samen met jongeren: we zijn vertrokken van hun ideeën (de do’s en don’ts) over hoe we hen in beweging kunnen brengen. En we baseerden ons op wetenschappelijk onderzoek. Maar om SWEEP nog beter te implementeren, was deze samenwerking met GenZLab ideaal. En niet alleen dat. Het was voor ons ook erg interessant om te zien hoe jullie zo’n traject aanpakken. Ook wij gaan tijdens de ontwikkeling van methodieken in gesprek met onze doelgroepen. Maar de werkwijze van GenZLab gaf ons inspiratie en nieuwe ideeën, die we in de toekomst zeker gaan gebruiken. De samenwerking met GenZLab was tot slot ook nog zeer waardevol omdat jullie op zoek gaan naar mensen die aan een dergelijk traject willen meedoen. Daardoor moeten wij zelf geen deelnemers rekruteren.”
Femke De Meester, Vlaams Instituut Gezond Leven

***

Zelf samenwerken met Gen Z? Neem contact op met GenZLab@Howest.be

Afgelopen semester hebben we met GenZLab een co-creatiesessie begeleid met een groep internationale studenten in het kader van de module Project Entrepreneurship. De studenten waren afkomstig uit verschillende landen, waaronder China, India, Duitsland, België, … De module had als doel om de studenten te leren hoe ze een innovatief product of dienst kunnen ontwikkelen voor een reële opdrachtgever, inclusief een concreet en realistisch businessplan. De opdracht was om GenZ aan het sporten te krijgen/houden.

Uit deze co-creatiesessie hebben we een aantal lessen geleerd. Deze lessen delen we graag met jullie.

1. Goede groepsdynamiek is essentieel

Met een internationale groep studenten die elkaar niet kennen, is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan het hebben van een goede groepsdynamiek. Samen sporten is altijd een winner. Want hoewel iedereen Engels kan spreken, is er toch nog een grote drempel omwille van taal. Idealiter maken studenten al voorafgaand aan het co-creatieproces kennis met elkaar. Concrete (al dan niet online) groepsopdrachten helpen studenten om elkaar beter te leren kennen en om een band op te bouwen.

2. Inleving in de persona vergt extra aandacht

Een belangrijk onderdeel van co-creatie is het inleven in de persona. De persona is een fictief persoon die het product of de dienst uiteindelijk zal gaan gebruiken. Het is belangrijk dat de studenten zich goed kunnen inleven in de persona, zodat ze een product of dienst kunnen ontwikkelen dat aansluit bij de behoeften van deze persoon. Met een internationale groep studenten is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan de interculturele component van de persona. We hebben de studenten daarom gevraagd om een moodboard te maken voor de persona. Dit hielp hen om zich beter in te leven in de persona en om de interculturele component te verwerken. Het moodboard werd in elke verdere stap opnieuw op tafel gelegd.

3. Stimuleer intrinsieke motivatie

Studenten willen vooral weten wat ‘op punten’ staat. Het is daarom belangrijk om extra aandacht te besteden aan het stimuleren van de intrinsieke motivatie van de studenten. We hebben dit onder andere gedaan door de studenten te laten werken aan een onderwerp dat hen interesseert. We hebben ze ook de mogelijkheid gegeven om hun eigen ideeën te ontwikkelen. Het onderwerp was breed genoeg zodat elke groep zijn/haar ei er in kwijt kon. Opgelet, klassieke, weinig dynamische onderwijslokalen helpen alleszins niet in het bevorderen van de intrinsieke motivatie. Smartphones en laptops worden best ook een paar uur verbannen uit het lokaal.

4. Zorg voor duidelijke verwachtingen

De verwachtingen van de opdrachtgever zijn soms anders dan de verwachtingen van docenten. Het is daarom belangrijk om voorafgaand aan de co-creatiesessies duidelijke verwachtingen vast te stellen. Het organiseren van een kick-off meeting is essentieel. Tijdens deze meeting moeten de verwachtingen van alle partijen (over alle fasen in het proces) besproken en afgestemd worden.

5. Benoem een vaste contactpersoon

Als GenZLab is het belangrijk om in alle fasen van het proces betrokken te zijn. Zo kan er één doordachte opbouw worden uitgewerkt, met het einddoel helder voor ogen doorheen het hele traject. Studenten worden ook graag geëvalueerd door de perso(o)n(en) die het volledige proces hebben meegemaakt. Een vaste coach die de studenten begeleidt doorheen het hele proces kan een piste zijn. Maar ook voldoende terugkoppeling tussen de verschillende fasen is essentieel.  

Conclusie

Co-creatie met internationale studenten is een uitdaging, maar is bovenal zeer leerzaam. Hoewel het ambitieniveau tussen de groepsleden nogal kan verschillen, is het mooi om te zien welke ideeën deze studenten op korte tijd gezamenlijk kunnen bedenken en uitwerken.

1. t’ Is aan u!

Naar aanleiding van de verkiezingen in 2024 ging De Ambrassade met 528 jongeren in gesprek over hoe zij naar de wereld kijken, wat hen bezig houdt en waar ze van dromen. Dat wereldbeeld en die dromen staan hun recent rapport ’t Is aan u! Thema’s? Nieuws, werk, mentaal welzijn, maar ook politiek, mobiliteit, school, vrije tijd,… 

“Minder regeringen. Dat is heel politiek, maar een betere samenwerking tussen verschillende niveaus. Niet alleen politiek, maar echt meer communicatie, echt meer kennis- en data-overdracht. Alles gecentraliseerd, geen 100 diensten en organisaties voor hetzelfde.”

 “Ik zou een gratis school openen voor hobby’s. Dat mis ik.”

2. Youth Perspectives

Nog meer input over hoe jongeren de wereld zien, beleven en vormgeven? Het World Economic Forum zet met Youth Perspectives specifieke topics in de spotlights die jongeren aanbelangen: jongeren en werk, mentale gezondheid, ESG’s,… Verschillende experten gaan/gingen in dialoog met jongeren om zo een aanzet te presenteren voor de toekomst, inclusief een ‘youth-driven recovery to reset economic, social and environmental systems‘.

3. Generationele stereotypes op het werk

Boomers to the left of you; Gen Z to the right. In een podcast rond een studie van McKinsey over de verschillende generaties op de werkvloer komen verschillen én gelijkenissen tussen generaties aan bod. 

“What’s different here is that Gen Z is talking about money—openly and transparently. And that makes it seem more important. It’s not like Gen Xers don’t think about money. They do, particularly as they get closer to retirement. But we were raised in an era where you didn’t talk about compensation—whereas my son is 23 and just entering the workforce, and his cohort shared the details on every job offer they received. Complete market transparency.”

4. Gen Alpha

Sneak peak naar de volgende generatie? Cathy Hackl maakt de business case voor de volgende generatie die staat te trappelen…

“Gen Alpha, with birth dates between 2010 and 2024, is the first generation with members who are being raised in a world where artificial intelligence (AI), AR, and gaming will be ubiquitous and is the most technologically adept cohort yet. They will never know a world without AI, AR, virtual worlds, and spatial computing, which is a new form of computing that uses computer vision and AI to seamlessly blend virtual content in the physical world.”

We spotten de laatste maanden studies en inzichten rond Gen Z in het bijzonder en generaties in het algemeen. Leestips met Gen Z in de schijnwerpers…

Mental health x social media x Gen Z

Hoe zit het met Gen Z’s mentale gezondheid en social media? Het McKinsey Health Institute postte net voor de zomer de studie Gen Z Mental Health: The impact of tech and social media. Gen Z geven vaker aan dat social media hun mentale gezondheid negatief beïnvloedt. Denk aan het beïnvloeden van FOMO (fear of missing out) of een negatief lichaamsbeeld. Maar social media kan evenzeer een hulplijn zijn voor jongeren die steun en verbinding zoeken.Gen Z respondents are more likely than other generations to use digital wellness apps and digital mental health programs.”

Podcasts x Gen Z

De Digimeter toonde reeds dat 39% van 18- tot 24-jarigen minstens maandelijks naar podcasts luistert. Daarmee is deze leeftijdsgroep koploper ten opzichte van andere Vlamingen. Recente cijfers uit de US geven aan dat ook jongere Gen Z’s eenzelfde appetijt voor podcasts ontwikkelen: 47% van 13- tot 24-jarigen luistert maandelijks naar podcasts. “Among monthly Gen Z listeners, three in four have listened to a podcast in the past week, and younger listeners ages 13 to 17 are even more engaged – 80% have listened in the past week.” Niet alleen luisteren meer Gen Z’s naar podcasts, ook de tijd die ze aan podcasts besteden groeit.

Ook belangrijk: social media leiden Gen Z’s richting podcasts. “About 9 in 10 Gen Z listeners have ever listened to or watched a brief podcast clip on social media platforms like TikTok or Instagram. Among those that have, 73% say that the brief clip led them to listen to or watch the podcast somewhere else.

Neo-Demografie

Trendbureau Futurekind publiceerde een visueel pareltje rond neo-demografie. Over de zin en onzin van denken in generaties. “Door Gen Z bijvoorbeeld het uitgesproken karakter toe te kennen van progressieve, TikTok-verslaafde activisten, lopen marketeers het gevaar om dergelijke kwaliteiten op te leggen aan de hele groep van leeftijdsgenoten, wat vervolgens een vicieuze cirkel van culturele parodie voedt.” Het rapport is een ode aan cross-generationele marketing en community denken. “Daarnaast is er ook het feit dat mensen zich meer en meer identificeren als lid van verschillende soorten communities; groepen gebaseerd op gedeelde passies, waarden, klimaatdoelstellingen, afkomst en zo veel meer. Als je iedereen op basis van geboortejaar op één hoop gooit, mis je vaak alle glorieuze conflicten en complexiteiten in sociale verandering.”

Meer Gen Z inzichten?

Over lazy girl jobs… “A new TikTok trend sees young women eschewing hustle culture to focus on life outside of work. Perhaps they are beating capitalism at its own game.”

Over waarden van Gen Z, met bijzondere aandacht voor cross-culturele inzichten… “Our analysis busts the myth that Gen Z is one uniform group.”

Over de onbegrijpelijke memes van Gen Z… “Ironie als copingmechanisme.”

Vers van de pers… NewZLab, een Howestonderzoeksgroep die werkt rond jongeren en nieuws, publiceert nieuwe inzichten rond de vraag “Hoe krijgen media in Vlaanderen Gen Z warm voor nieuws?” 

Het rapport geeft weer wat de onderzoekers leerden uit focusgroepen met jongeren uit heel Vlaanderen en interviews met nieuwsredacties. Een greep uit het exploratief onderzoek naar de relatie tussen Gen Z, nieuws en… augmented reality (AR) in nieuwscontent.

  1. Over het belang van representatie: jongeren willen jongeren zien en de meningen van andere jongeren horen of lezen. “Nieuws dat zich dichter bij mij situeert zou me sneller interesseren.” Bepaalde redacties hebben trouwens al geleerd om niet telkens ‘oudere experten’ te laten opdraven, maar ook jongere mensen met kennis over een topic aan bod te laten komen.
  2. Nieuws vindt mij… Jongeren gaan ervan uit dat als het écht belangrijk is, dat ze het dan wel zullen opvangen. De news finds me-perceptie: jongeren vertrouwen op hun peers om op de hoogte te blijven, maar ook op hun social media feed.
  3. Gen Z zijn digital natives, maar daarom niet noodzakelijk AR-savvy. “Technische problemen zijn afknappers als het gaat over de integratie van AR-technologie in nieuws. Van zodra een AR-filter te veel van de gebruiker vraagt dan haakt die (vaak gefrustreerd) af.” But it could work… “Ik vind het wel leuk omdat het eens wat anders is…”

Op zoek naar meer inzichten?

GenZLab is de werktitel van het praktijkgericht wetenschappelijk onderzoeksproject (PWO) waarmee Howest tegemoet komt aan vragen uit het werkveld naar meer inzicht in ideeën, wensen en motivaties van jongeren. Tijdens het project bevragen onderzoekers zowel professionals die deze jongeren proberen bereiken en betrekken, als de Gen Z’s zelf. Wat opvalt? Zowel professionals als jongeren zelf plaatsen vraagtekens bij de term Generatie Z of Gen Z. To Gen Z or not to Gen Z?

Generatie wie?

De term Generatie Z is gekend, maar daarom niet alomtegenwoordig ingeburgerd in het werkveld. Termen zoals ‘zoomers’ of ‘digital natives’ of gewoonweg ‘jongeren’ worden minstens even vaak in de mond genomen. Bovendien wijzen professionals én Gen Z’s zelf op de wel erg uiteenlopende leeftijden en leefwerelden van Gen Z’s. Afhankelijk van de geraadpleegde bron, verwijst de term Generatie Z immers naar individuen geboren tussen 1995 en 2009. “We zeggen wel Gen Z, maar we focussen eigenlijk op de meerderjarige Gen Z’s omdat die vandaag meer koopkracht hebben”, aldus een bevraagde marketeer. “Het bevragen van minderjarige Gen Z’s is zoveel moeilijker, studies focussen vooral op 16+, meestal 18+”, aldus een geïnterviewde marktonderzoeker.

Wat bovendien uit eerste focusgroepen met Gen Z’s zelf naar voor komt, is dat de term Generatie Z een zodanig diverse groep omhelst, dat Gen Z’s zich soms moeilijk vereenzelvigen met de term. “Gen Z, dat is zowel iemand van 14 jaar die naar de middelbare school gaat als iemand van 21 die al werkt en een kind opvoedt. Nogal verschillend op het eerste zicht.”

Het einde van generationeel denken?

Over de zin en onzin van generationeel denken is al heel wat inkt gevloeid. Zowel auteurs als onderzoekscentra pikken gretig in op (het verklaren van) generationele verschillen. Denken in generaties geeft enerzijds een leidraad, een houvast. Anderzijds lijkt het soms erg op hokjesdenken: te beperkt om voldoende ruimte te geven aan de rijke diversiteit op zoveel verschillende vlakken die individuen kenmerkt. Zo wijst onder meer FutureKind op het einde van generationele marketing ten voordele van communities op basis van emotionele of culturele verbinding. Een perspectief dat ook Nele Pieters en Stefanie Duval in Community marketing omschrijven.

Socioloog Bobby Duffy (in de clip hieronder) probeert alvast uit te leggen hoe labels zoals boomer of millennial (mis)leiden, maar wijst ook op het nut van generationeel denken. “… because generations DO change society“. Wat Duffy onder meer aanhaalt: “The issues change but the gap between old and young stays the same. (…) Old and young ARE different on attitudes towards issues, but it is ALWAYS the case that the young are twice as likely to be comfortable with changing norms. Thinking today’s young are uniquely wrong or weird is a constant”.

Wie via interviews, focusgroepen of in bestaande studies op zoek gaat naar gemene delers, merkt inderdaad dat een reeks gemeenschappelijke kenmerken aan Generatie Z worden gelinkt vandaag (pragmatisch, inclusief, work/life masters, labeldoorbrekend,…). Wat niet uitsluit dat binnen deze zeer grote groep individuen heel wat verschillen bestaan, qua ervaringen, passies en interesses, etnische achtergrond, socio-economische situatie,.. Diversiteit die erkenning verdient. Stof tot nadenken…

Persona’s. Love them or hate them? Nuttig of in-hokjes-denken? Over de zin en onzin van persona’s vloeide reeds heel wat inkt. Net als over de zin en onzin van generationeel denken. Hoe dan ook, GenZLab maakte 8 persona’s op op basis van literatuuronderzoek en focusgroepen met Gen Z’s zelf. Samen vormt dit geheel een werkinstrument om het concept ‘GenZ’ open te trekken. Om duidelijk te maken dat ‘jongeren’ of ‘generatie Z’ geen containerbegrippen zijn. Want hoewel GenZ’s kenmerken delen (digital natives, social media masters,…), is Generatie Z heel divers, zoveel is zeker!

Studenten van Howest onderzochten wat professionals denken over GenZ. Ze verspreidden een online vragenlijst in hun netwerk. Bijna 1500 professionals (leeftijd 30+) deelden hun visie. De vragenlijst bestond uit een kwantitatief (stellingen) en een kwalitatief (open vragen) luik.

Hieronder een ‘sneak preview’ van de belangrijkste resultaten.

Leefwereld begrijpen

Professionals geven aan een goed zicht te hebben op wie GenZ is. Toch willen ze de interesses en denkpatronen van GenZ beter kunnen volgen en diepgaand begrijpen.

Snel afgeleid

Professionals geven aan dat GenZ op een andere manier werkt dan voorgaande generaties, en dat ze (te) makkelijk van werkgever verandert. Ze willen hun motivatie en doorzettingsvermogen aanwakkeren want zijn van mening dat GenZ snel is afgeleid, hoge verwachtingen en weinig geduld heeft. Tegelijk kijken professionals op naar het flexibel omgaan van GenZ met veranderingen, hun open-minded zijn en out-of-the-box denken.

Van elkaar leren

GenZ lijkt soms weinig respect te hebben voor bestaande kennis of normen bij andere generaties. Maar ook sommige professionals zijn negatief ingesteld en vinden dat GenZ hen niets bijbrengt. Nochtans zijn er zoveel opportuniteiten voor verschillende generaties om van elkaar te leren. “The world has a GenZ opportunity. Not a problem.”

Strikte work-life balance

Professionals geven aan dat GenZ een striktere work-life balance heeft, sterk gestuurd door eigen interesses en/of generaties. Tegelijk kijken professionals ook op naar die focus van GenZ op (be)leven, de durf om dingen te doen, te zijn en te zeggen. Zelfbewust zijn en kiezen voor zichzelf.

Digital natives

Professionals vinden dan wel dat GenZ teveel tijd spendeert op social media, toch willen ze er ook veel over bijleren. De snelheid waarmee GenZ werkt met technologie en geconnecteerd blijft vormt soms een barrière voor andere generaties die minder snel meekunnen.

Niet zorgeloos

GenZ komt voor professionals vaak laks en weinig plichtsbewust over. Toch erkennen ze dat GenZ niet zorgeloos is en veel druk ervaart. Ze willen GenZ dan ook helpen in het leren verwerken van tegenslag het leren opbouwen van veerkracht en leren omgaan met feedback. Ze geven aan dat GenZ veel feedback verwacht, maar er niet altijd goed mee kan omgaan. En tegelijk benijden professionals het ‘je-m’en-fou-tisme’ gehalte van deze generatie.

Interesse in het volledige onderzoeksrapport? Dan kan je hieronder bekijken en/of gratis downloaden.

Wat kenmerkt Gen Z? Enkele facetten komen telkens terug in verschillende (markt)studies over deze generatie én tijdens focusgroepen met Gen Z zelf. Gen Z’s bewaken hun work/life balans, ze gaan gericht en vaak online eigen leeropportuniteiten aanpakken, ze laten zich niet definiëren door labels,… Onderstaand overzicht vormt alvast een startpunt voor dialoog